-
1 carpo
psī, ptum, ere1) срывать, рвать, собирать (flores ab arbore и arbore frondes O; fructūs V)2) щипать, есть (herbam V; carpunt gramen equi V; apes carpunt mel Vr); объедать, пожирать ( jecur O); подбирать, брать ( cibos digitis O)4) разрезать ( obsonium Pt); дробить, разделять, расщеплять, разлагатьc. fluvium QC — разделить реку (расщепить на каналы)in multas parvasque partes c. exercitum L — разбить армию на множество мелких частей5) перен. срывать, похищать (oscula Prp, O, Ph)6) ирон. ощипывать, обирать (stolidum pleno vellere pecus Prp; amantem O)7) вкушать, наслаждаться, ловить (breve ver O; molles somnos V; diem H; fugitiva gaudia M; auras V, Sil)8) извлекать ( aliquid in legendo AG); выбирать ( paucos ad ignominiam C)9) истощать, ослаблять, изнурять, утомлять, мучитьc. agmen adversariorum Cs, L — изматывать неприятельское войско10) нападать, порицать, осуждать, хулить, поносить, клеветать (maligno sermone Su; maledico dente C)Caligula Titum Livium, ut verbosum in historia, carpebat Su — Калигула ругал Т. Ливия за то, что он (якобы) многословен в своём историческом повествовании11) пойти, отправитьсяc. viam V, O — пуститься в дорогуc. supremum iter H — отправиться в последний путь (т. е. умереть)aĕra c. alis O — летать по воздушным пространствамfugam c. Sil — пуститься бежатьvolatūs c. St — улетатьpedibus terras, pontum c. remis Prp — обходить страны пешком, проплывать море на вёслах -
2 decurro
dē-curro, currī (редко cucurrī), cursum, ere1) сбегать, устремляться, быстро спускаться, сходить вниз (d. jugis V; summā ab arce V, но: altā arce V; ex montibus in vallem Cs); стекать ( amnis monte decurrens H); выезжатьd. rus C — отправляться на прогулку в деревню2) падать, опадатьfestīnat d. velox flosculus vitae J — быстро ссыпается недолговечный цветок жизни3)а) ринуться ( barbari catervis decurrentes T); пробегать (septingenta milia passuum C; перен. per totas quaestiones Q)б) пронестись, промчатьсяquadrigae meae decucurrerunt Pt — колесницы мои пронеслись, перен. миновали мои красные денёчки4)а) сходиться, съезжаться, подбегатьd. ad hamum O — подплывать к крючку ( о рыбах)б) собираться ( ad naves Cs)5) идти, двигаться, следовать (ad calces C; d. per vestigia paternae virtutis Just)7) воен. маневрировать ( cum legionibus L); проходить торжественным маршем, дефилировать (sine gladio d. Q)8) плыть, проплывать ( pelago aperto V); протекать ( saxosas inter valles V)d. omnes honores PJ — пройти всю иерархию высоких государственных постов10) прибегать, обращаться (ad cohortationem C; ad medicamenta CC; ad miseras preces H; ad extremum atque ultimum senatūs consultum C)11) рассказывать (breviter de aliquā re C; pugnas d. versu St)12) завершать, оканчивать13) приходить, достигатьeo decursum est, ut... L — пришли к тому (договорились о том), что...d. in aliquam formam Lcr — принять какую-л. форму14) доходить, простираться ( ad Pontum PM)populi cum Indo flumine decurrentes PM — народы, живущие вдоль реки Инда15) впадать (amnis in mare decurrit L; перен. d. ad iras Lcr) -
3 emoveo
ē-moveo, mōvī, mōtum, ēre1) выдвигать, вынимать ( cardine postes V)2) отодвигать, удалять ( multitudinem e foro L)3) вывихнуть ( articulos Sen)mens emota Sen — безумие, помешательство4) вытеснять ( aliquid ex pectore Pl); прогонять (pestilentiam L; curas V)5) перекопать, взрыть ( solum Col)6) потрясать ( muros fundamentaque V); волновать, колебать ( pontum Sil) -
4 peraro
per-aro, āvī, ātum, āre1) вспахивать, перен. бороздить (pontum SenT; ora rugis O)2) чертить, писать (subito perarata littera O)3) исписывать, покрывать письменами ( peraratae tabellae O) -
5 Pontus
I ī m.1) (sc. Euxīnus) C, VF = Чёрное море2) побережье Чёрного моря C, bAl, O3) преим. Понт, страна в Малой Азии между Арменией и Вифинией, впоследствии римск. провинция C, V, O etc.II pontus, ī m. (греч.) поэт.1) глубина, пучина ( maris V)2) море (aequora и freta ponti V; transcurrere pontum St)3) морской вал (p. ingens in puppim ferit V) -
6 praetendo
prae-tendo, tendī, tentum, ere1) вытягивать (propagĭnes e vite praetentae Fabius Pictor ap. AG); протягивать, держать перед собой (ramum olivae manu V; hastas dextris V)conjugis taedas p. V — держать впереди брачные факелы, перен. объявлять себя супругом, вступать в законный бракaliquid oculis p. O — держать что-л. перед глазамиp. saepem segĕti V — огораживать посевыp. decreto sermonem L — предпослать постановлению речь2)а) приводить в качестве основания, ссылаться в извинение, оправдываться ( aliquid alicui rei)culpae splendĭda verba p. O — приводить в своё оправдание пышные словаб) перен. прикрывать ( nomen hominis immanibus moribus C)p. ignorantiam Q — отговариваться незнаниемhumanitatem p. Ap — притворяться любезным3) противопоставлять (morti p. muros V)5) pass. praetendi простираться ( ad Pontum Amm); лежать, находиться перед (Baeticae praetenditur Lusitania PM) -
7 procumbo
1) нагибаться, наваливаться3) гнуться, наклонятьсяtigna secundum naturam fluminis procumbunt Cs — брёвна имеют наклон в сторону течения реки ( при постройке моста)5) склоняться, погружаться, предаваться ( in voluptates Sen)6) припадать (alicui ad pedes Cs, Pt и ad genua alicujus Pt); рухнуть, обрушиваться ( domus procumbit in domini caput O); ложиться ( bos procumbit humi V); пасть, погибать ( dextrā alicujus V)p. alicui T — быть сражённым кем-л. (в бою)8) рушиться, приходить в упадок ( res alicujus procubuerunt O) -
8 prolepsis
prolēpsis, is f. (греч.)пролепсис, упреждение1) ритор. предвосхищение возможного возражения Q2) приписывание свойства, которого не могло быть до указанного действия (напр.: submersas obruere puppes V; astringere glacialem frigore pontum Lcn; amor deceptam fefellit V) -
9 prospecto
prōspecto, āvī, ātum, āre [intens. к prospicio ]1) смотреть вдаль, глядеть ( ex tectis fenestrisque L); созерцать ( pontum e puppi O)2) быть обращённым, открывать вид ( villa prospectat Siculum mare Ph)septentrionem p. T — быть обращённым к северуpro spectantia vestigia pedum AG — следы ног, обращённые вперёдlocus late prospectans T — место, открывающее широкий вид3) ждать, ожидать (aliquid C etc.) -
10 repono
re-pōno, posuī, positum, ere1) класть обратно, опять ставить (lapidem suo loco C; vina mensis V); снова возлагать ( insigne regium C); вправлять ( ossa in suas sedes CC); помещать, раскладывать ( ligna super foco H)2)а) вновь вносить, откладывать ( pecuniam in aerario Nep); сберегать, сохранять ( aliquid hiĕmi V и in hiĕmem Q)aliquid scriptis r. O — записать что-лб) затаивать ( odium T); запечатлевать ( aliquid sensibus imis V); хоронить, погребать ( corpus tumulo O)3)а) класть в сторону, откладывать (arma Cs; onus Ctl; caestūs artemque V)r. brachia VF — опустить руки, т. е. отдыхатьб) приподнимать, оправлять ( togam Q)se r. in cubitum H — вновь облокотиться, т. е. приподняться на своём застольном ложев) запрокидывать (cervīcem Lcr, Q)4) возвращать ( donata H); давать взамен, возмещать, воздавать, вознаграждать (alicui aliquid pro aliquā re V etc.)5) успокаивать (iram Man; pontum et turbata litora VF); навёрстывать ( tempora cessata Sil)6) восстанавливать, отстраивать ( pontes ruptos T); снова представлять, вновь выводить на сцену ( Achillem H); ставить ещё раз, повторять ( fabulam H)r. aliquem in sceptra V — вновь возвести кого-л. на престол7) включать, причислять ( aliquem in numero и in numerum deorum C или in deos C)aliquem in suis r. Antonius ap. C — считать кого-л. своим (человеком)r. aliquid in artis loco C — считать что-л. искусством8) видеть, полагать, усматривать ( beatam vitam in aliquā re Sen); полагать, возлагать, основывать ( spem in aliquā re Cs)r. salutem in aliquā re C — усматривать спасение в чём-л. (ждать спасения от чего-л.)reposĭtum esse in aliquā re C, L — успокоиться на чём-л.9) приводить в ответ, выдвигать в противовес, возражать, отвечать (alicui aliquid C, V, Sen etc.) -
11 seco
secuī, sectum, āre (part. fut. sĕcātūrus)1)а) срезать, стричь (capillos M; unguem H); скашивать, снимать (с полей) ( pabulum Cs); распиливать ( marmora H); покрывать резьбой ( dona secto elephanto gravia V); раскалывать ( robur V); срубатьб) обрубать ( abiĕtem PM)2) оперировать ( aliquem C); ампутировать, отрезывать (alicui aliquid Quintus C)3) расцарапывать ( genas ungue H); сечь, бичевать ( aliquem flagellis H); избивать до крови, калечить ( terga verbĕre Tib); оскоплять ( sectus Gallus M); мучить, терзать (podagra aliquem secat Ctl, M)4) разрезывать, разделять ( gallīnam J)orbis sectus H — полушарие, полмира5)а) рассекать (porci ventrem Pt; mare puppe O; aethĕra pinnis V; pontum pectore V); проходить ( viam ad naves V)s. aliquam spem V — лелеять какую-л. надеждуб) проводить, описывать ( arcum sub nubibus V)6) разделять, расчленять ( causas in plura genera C)7) улаживать, решать (lites H; res magnas H) -
12 subigo
ēgī, āctum, ere [ sub + ago ]1) пригонять ( sues in umbrosum locum Vr); прогонять, заставлять пройти ( hos tes sub jugum Just); приводить, доставлять (naves ad castellum L); гнать, вести ( ratem conto V)2) заставлять (aliquem metu aliquid facere L); принуждать (aliquem ad и in deditionem L, QC)3) подчинять, покорять, порабощать ( gentes Nep)4) теснить, притеснять, мучить (aliquem inopiā Cs; bello L)5) обрабатывать, ( opus digitis O); взрыхлять ( terram Sen): утаптывать ( corium — sc. calcis — pilis Cato); выделывать ( pellem PM)6) волновать ( pontum remis VF)7) точить ( secures in cote V)8) мять, месить ( farinam Cato)9) укрощать, приручать (beluam C; subacta cervix, sc. juvencae H; taurum s. Ap)10) обучать, школить ( homines subacti bellis L); развивать ( ingenium C)
См. также в других словарях:
AD PONTUM — oppid. Albionis in Anglia, Pons Aelius in Libro Notitiarum medium inter Lindum urbem, et Verometum oppid. 19. mill. pass. Londinum versus. Paunton, teste Camdenô. Item Hispan. locus circa Gades. Antonin … Hofmann J. Lexicon universale
DANUBIUS — fluvius, si quis alius, veterum atque recentiorum Graecorum, Latinorumqueve literis, monumentisqueve valde celebratus, ita ut Eratosthenes et Apollod. l. 2. de navibus merito poetarum Philosophorumqueve principem Homerum reprehendisse videantur,… … Hofmann J. Lexicon universale
PONTUS Euxinus — vide Axenus. Mare Cimmerium vocat Orosius, Caucaseum Apollonius, l. 4. Mare Ponticum nominant Horat. l. 3. Carm Od. 24. v. 4. et Plut. in Pompeio et Eumenide; Ptol, mare Boreale, et l. 4. ἀξιοθέατον, i. e. maxime spectatu dignum vocat. Pontum… … Hofmann J. Lexicon universale
BOSPHORUS — I. BOSPHORUS sive potius Bosporus, cum Graece Βόςπορος dicitur, ἀπὸ τȏυ βοὸς καὶ πόρου nomen arcessit, quod vel bos traicere possit natandô. Testis interpres Apollonii, Βόςπορος inquit, ὀνομάζεται διὰ τὸ δοκεῖν τὴν Ἰὼ βοῦν οὖσαν διαπορέυεςθαι τὸ… … Hofmann J. Lexicon universale
SANGARIUS — fluv. Asiae in Dindymo monte nascens, et per Phrygiam Bithyniamque in Pontum illabens. Claudian. l. 2. in Eutrop. v. 272. Dindyma fundunt Sangarium, vitreo puri qui gurgite Galli. Eius meminit. Dionys. Ε῾τέρη δέ τοι ἔνδοθι κεῖται Ε᾿υρυτέρη… … Hofmann J. Lexicon universale
TURCAE vel TURCI — TURCAE, vel TURCI vulgo Turchi, et Musulmanni, Scythiae populi teste Pomponiô, l. 1. c. ult. a quibus orti iudicantur, qui tempestate nostrâ latissime imperitant, immanissimi et crudelissimi hostes Ecclesiae Dei et Christi. Turca (inquit Faber)… … Hofmann J. Lexicon universale
ANATOLIA — Gall. ANATOLIE et NATOLIE, pars Asiae, aliter Asia minor. Aliis, praeter Asiam minorem, Capadociam, Galatiam, Paphlagoniam, Pontum, Bithyniam, Lyciam, Paphyliam et Ciliciam continet. Quidquid nempe inter Pontum Euxinum et mare Mediterraneum quod… … Hofmann J. Lexicon universale
ASIA Major — una ex tribus orbis partibus veteribus cognitis, reliquas duas simul acceptas magnitudine superans, in ortum maxime extensa, Indicô, Eoô, et Scythicô Oceanô, perfusa; ab Europa ad occidentem Tanai fluv. mari Euxinô, et Aegaeô separata, ab Africa… … Hofmann J. Lexicon universale
ASIA Minor superioris pars — in Cherronesi formam coacta, cuius Isthmus a sinu Issico ad Pontum usque Euxinum partingit. In hac Theodorus Lascares, Alexii gener imperium artiguit. A. C. 1288. Hodie Natolia Turcis dicitur, a Graeco ἀνατολὴ, quod Orientem significat. Huius… … Hofmann J. Lexicon universale
EUROPA — I. EUROPA Graece Εὐρώπη, item Εὐρώπεια, nomen poematis seu operis epici Clementi memorati, qui ex Εὐρωπείας versus citat, auctore non nominato. Hieronymus. una cum Βουγονία, id Eumelo tribuit. Sed et hâc inscriptione Nicandri poema fuit. Et… … Hofmann J. Lexicon universale
FLUVII — α. Fluvii Russiae. Dwina quae vox Russis binarium denotat; quod fluvios Iugam, et Wuymam recipiat. Egreditur in mare Album, ad Emporia S. Michaelis, et S. Nicolai. Iuga, Furnerio Iug, similiter. Moscua, urbem Moscuam praeterlapsus, in Occam… … Hofmann J. Lexicon universale